ΠΕΡΙ REBATE ΚΑΙ REBATE ΕΜΒΟΛΙΩΝ – ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΚΑΙ ΣΥΝΤΟΜΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ
Ο όρος REBATE (η υποχρεωτική και καθορισμένη έκπτωση υπέρ Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης (Φ.Κ.Α.) που κάνουν τα φαρμακεία) εφαρμόσθηκε για πρώτη φορά το 2011 με τον ν.3918.
Στο νόμο αυτό, άρθρο 34, παρ. 1. Δίδονται οι εξής ορισμοί:
ε) «Αιτούμενο ποσό»: το σύνολο της αξίας του τιμολογίου που υποβάλλει το φαρμακείο προς τον Κλάδο Υγείας Φ.Κ.Α., πριν από την προσθήκη του ΦΠΑ στο τέλος κάθε μήνα.
στ) «Επιστροφή (rebate)»: το ποσό που επιστρέφεται από το φαρμακείο σε κάθε Κλάδο Υγείας Φ.Κ.Α. με βάση καθορισμένη κλίμακα.
Ακολούθησε ο ν.4052/2012 όπου έγιναν κάποιες τροποποιήσεις σχετικά με το Rebate, (άρθρα 24,26, βλ. σχετικό ενημερωτικό ΠΦΣ αρ.πρωτ. 3432 8/12/12), χωρίς όμως να αλλάξουν οι παραπάνω ορισμοί.
Ο νόμος 3918 είχε τίτλο «Διαρθρωτικές αλλαγές στο σύστημα υγείας και άλλες διατάξεις» και ήταν ο πρώτος πρακτικά νόμος που έβαζε τα φαρμακεία στην εποχή των μνημονίων με σημαντικές θεσμικές αλλαγές, όπως το «Διερυμένο Ωράριο», τα πληθυσμιακά κριτήρια για τη λήψη άδειας ίδρυσης και λειτουργίας φαρμακείου (σε αυτό τον νόμο τέθηκε η αναλογία 1 άδεια ανά 1.000 κατοίκους σε επίπεδο τοπικών κοινοτήτων), η «φωτογραφική» διάταξη της επιπλέον δυνατότητας ίδρυσης φαρμακείων εκατέρωθεν της κεντρικής πύλης των νοσοκομείων, η λειτουργική ίδρυση του ΕΟΠΥΥ κλπ .
Η νομοθέτηση έγινε το Φεβρουάριο του 2011 και ο νόμος υπογράφεται από ΠΡΟΕΔΡΟ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ (ΚΑΡΟΛΟΣ ΠΑΠΟΥΛΙΑΣ) & τους υπουργούς Ι.ΡΑΓΚΟΥΣΗΣ (Εσωτερικών) ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ (Οικονομικών) ΧΡΥΣΟΧΟΪΔΗΣ (Οικονομίας & Ανταγων.) ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ (Παιδείας) ΛΟΒΕΡΔΟΣ (Υγείας) ΚΟΥΤΡΟΥΜΑΝΗΣ (Κοινων. Ασφάλισης).
Είχαν προηγηθεί έντονες αντιπαραθέσεις από το 2010 με αποκορύφωμα τις αντιδράσεις το Δεκ. 2010 των προέδρων ΠΦΣ (Δ. Βαγιωνάς) και ΦΣΑ (Κ. Λουράντος).
«Η απελευθέρωση του επαγγέλματος των φαρμακοποιών είναι στόχος της Κυβέρνησης, αλλά και της Τρόικας», είχε δηλώσει τότε ο υπουργός Υγείας Ανδρέας Λοβέρδος κατά τη συνάντησή του με εκπροσώπους του κλάδου, σημειώνοντας πως στην Ελλάδα λειτουργούν 12.500 φαρμακεία, αριθμός που αποτελεί παγκόσμιο ρεκόρ.
Παράλληλα, ο ίδιος ως Υπουργός Υγείας ζήτησε μείωση του ποσοστού κέδρους των φαρμακοποιών «για να την βγάλουμε καθαρή, δεν γίνεται να μην κάνουμε υποχωρήσεις», υπογραμμίζοντας πως το ποσοστό 35%, που παίρνουν οι φαρμακοποιοί από την πώληση των φαρμάκων, αποτελεί «κόκκινο πανί».* (δημοσίευμα Σεπ. 2010)
Υπήρξε, επομένως μια «διαπραγμάτευση» Υπουργείου και ΠΦΣ όπου τέθηκε το δίλημμα – εκβιασμός «άμεση μείωση ποσοστού κέρδους κ ή rebate».
Η προεργασία του νόμου που θα περιλάμβανε τα παραπάνω έγινε επί κυβέρνησης Παπανδρέου (έως Νοε. 2011) και η νομοθέτηση έγινε επί κυβέρνησης Παπαδήμου, και στις δύο Κυβερνήσεις Υπουργός Υγείας ήταν ο Ανδρέας Λοβέρδος.
Όσον αφορά τον ΠΦΣ, ο πρόεδρος Βαγιωνάς παραιτήθηκε το Δεκ 2010 οπότε και ανέλαβε καθήκοντα προέδρου ο Θ.Αμπατζόγλου (Α αντιπρόεδρος Θεοδοσιάδης, Β αντιπρόεδρος Βαλτάς, γ.γ. Καραγεωργίου).
Ακολούθησαν εξαιρετικά έντονες εποχές, με κύριο πρόβλημα τις πληρωμές και τα χρέη των Ασφ. Τταμείων, που κατέληξαν στις «μεγάλες αναστολές» του 2012, με υπουργούς και ΕΟΠΥΥ να υπόσχονται και να μην πληρώνουν, τον ΠΦΣ να ανακοινώνει κινητοποιήσεις και να τις παίρνει κάποιες φορές πίσω με SMS, έντονες ενδοκλαδικές αντιπαραθέσεις.
Ως φαρμακοποιοί μάλιστα, όταν ερχόταν η ώρα της πληρωμής σε «δόσεις» (χρονοδιάγραμμα Σαλμά) βλέπαμε παρακράτηση rebate ακόμα και αναδρομικά.
Αργότερα, με επόμενη κυβέρνηση και με υπουργό τον Άδωνι Γεωργιάδη, οι φαρμακοποιοί είχαμε μπει στη διαδικασία να κόβουμε χωριστά τιμολόγια για τα εμβόλια, μέσα σε μια διαδικασία που θα εξαιρούσε τη δαπάνη των εμβολίων από τη συνολική. Τα ποσά που αντιστοιχούσαν σε αυτά, σύμφωνα με ενημερωτικό υπογεγραμμένο από την κ. Λίτσα Π. 24-1-14 ΕΞΑΙΡΟΥΝΤΑΙ από τη φαρμακευτική δαπάνη.
Επίσης, σε ενημερωτικό του ΠΦΣ α.π.546 13/2/14, αναφερόταν:
“Με την έκδοση ξεχωριστής κατάστασης και ξεχωριστού τιμολογίου επιτυγχάνονται:
α) Το ποσόν των εμβολίων αξίας περίπου 150.000.000 ευρώ ετησίως δεν θα προσμετράται στο πλαφόν της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης όπως και το ποσόν των εμβολίων που υπόκειται σε rebate.
β) Άλλωστε το απομένον ποσό των υπολοίπων φαρμάκων μειώνεται κατά την αξία των εμβολίων και κατά συνέπεια μειώνεται το καταβαλλόμενο rebate, καθότι θα υπολογίζεται σε μικρότερο ποσό.”
Ωστόσο, φαίνεται πως η Τρόικα δεν είχε αποδεχτεί εν τέλει την εξαίρεση των εμβολίων.
Σε μια προσπάθεια να εξακριβώσουμε στην πράξη τι ακριβώς συμβαίνει, μπήκαμε στη διαδικασία να υπολογίσω επακριβώς τη συσχέτιση πληρωμών με τα αντίστοιχα αιτούμενα. Και πράγματι βρήκαμε μία αναντιστοιχία, δλδ παρά τις παραπάνω διαβεβαιώσεις και παρά το ότι κόβαμε χωριστά τιμολόγια, ο ΕΟΠΥΥ ΠΑΡΑΚΡΑΤΟΥΣΕ REBATE από τα εμβόλια.
Για το γεγονός αυτό είχε καταθέσει τότε σχετικό έγγραφο και ο ΦΣΡεθύμνου, έγραφο που είχε κιόλας δημοσιοποιηθεί.
Ωστόσο, εκείνη την εποχή μας απασχόλησαν και άλλα εξαιρετικά σημαντικά για τον κλάδο ζητήματα, όπως ενδεκτικά:
Εγιναν εκλογές στον ΠΦΣ και μετά την καταρχήν αποτυχία ανάδειξης προεδρείου και ενόσω ο ΠΦΣ ήταν «ακέφαλος» ο επόμενος υπουργός κ. Βορίδης νομοθέτησε την μείωση του π.κ. των φαρμακείων στα συνταγογραφούμενα φάρμακα, μέσω θέσπισης κλιμακωτού περιθωρίου κέρδους επί της χονδρικής τιμής.
Επίσης, είχε προκύψει ο περιβόητος; Νόμος Χατζηδάκη (ν.4254/14) που στην ουσία απορρύθμιζε μία σειρά πάγιων και διαχρονικών ρυθμίσεων λειτουργίας του επαγγέλματός μας.
Στην επόμενη κυβέρνηση ο Υπουργός Υγείας κος. Κουρουμπλής υποσχέθηκε πλείστα πράγματα και μάλιστα από βήματος Hellaspharm με πανηγυρισμούς, μπροστά σε όλο τον κλάδο, ωστόσο δεν έπραξε απολύτως τίποτα.
Ούτε και ο επόμενος υπουργός, Ξανθός, δεν ασχολήθηκε με το συγκεκριμένο ζήτημα του rebate στα εμβόλια.
Το 2018 προστέθηκε ένα ακόμα rebate:
“Καθιερώνεται ποσοστό επιστροφής (rebate) 0,8% επί της λιανικής τιμής των συνταγογραφούμενων φαρμάκων αναφοράς μετά τη λήξη της περιόδου προστασίας προς τον ΕΟΠΥΥ” για το οποίο ο ΠΦΣ και ο ΦΣΑ έχουν προσφύγει στη δικαιοσύνη.
Το θέμα του rebate των εμβολίων πέρασε έτσι σε «δεύτερη μοίρα», έως το τέλος του 2020, όπου ο Υπουργός Υγείας κος. Κικίλιας πέρασε σε Νόμο τροπολογία η οποία εξαιρεί ένα ύψος δαπάνης που αντιστοιχεί στα εμβόλια από τη συνολική φαρμακευτική δαπάνη και την καταβολή clawback από τη βιομηχανία για το ύψος της δαπάνης αυτής.
«η εξαίρεση των εμβολίων από την εφαρμογή του μέτρου του claw back, για λόγους πρόληψης και προστασίας της δημόσιας υγείας.
Συγκεκριμένα, ορίζεται ότι η δαπάνη των εμβολίων από 1/9/2020 δεν συνυπολογίζεται στη μηνιαία φαρμακευτική δαπάνη.
Με κοινή υπουργική απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Υγείας, καθορίζονται το ύψος της δαπάνης των εμβολίων, η διαδικασία, οι προϋποθέσεις και κάθε άλλη τεχνική λεπτομέρεια για την εξαίρεση της εν λόγω δαπάνης από τη φαρμακευτική δαπάνη των φορέων κοινωνικής ασφάλισης»
είναι η ακριβής διατύπωση της τροπολογίας Κικίλια.
Και εδώ όπως αναρτήθηκε επίσημα στη Βουλή
Για την τρέχουσα εμβολιαστική περίοδο, και αμέσως μετά την παραπάνω τροπολογία, είχαμε ως παράταξη ΝΕΟΣ ΔΡΟΜΟΣ επαναφέρει τα σχετικά με το rebate των φαρμακείων για τα εμβόλια, είχαμε συνομιλήσει και με άλλα μέλη του ΔΣ για το ζήτημα αυτό, και αυτό τέθηκε στο ΔΣ του ΠΦΣ από τους κους. Τσικανδηλάκη και Δαγρέ, και όλο το ΔΣ είχε συμφωνήσει σε αυτό. Ο ΕΟΠΥΥ ωστόσο, παρακράτησε rebate όταν ήρθε η ώρα των συγκεκριμένων πληρωμών.
Παρενέβη όμως τότε ο ΠΦΣ και το rebate επιστράφηκε στην τελευταία πληρωμή, με υπολογισμό σύμφωνα με τις ισχύουσες κλίμακες χωριστά για τη δαπάνη εμβολίων (πληρωμή Ιαν.2021).
Η σχετική ανακοίνωση του ΠΦΣ εδώ
Ανακοίνωση στην οποία επισυνάπτεται και έγγραφο του ΕΟΠΥΥ με ημερομηνία 14-1-2021, σύμφωνα με το οποίο ο Οργανισμός αναφέρει τη δυνατότητα απαλλαγής από rebate των Φαρμακείων για τα εμβόλια και μάλιστα αναφέρει και ότι θα προβεί και σε αναδρομική επιστροφή ποσών rebate για τα εμβόλια Σεπτ.-Οκτ. 2021.
Αυτή είναι η κατάσταση που ισχύει αυτή τη στιγμή στο συγκεκριμένο ζήτημα. Παρατίθεται τέλος τον πίνακα του τρόπου υπολογισμού του Rebate. Κατά αλφαβητική σειρά οι υπογράφοντες,
Για το ΝΕΟ ΔΡΟΜΟ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΩΝ
Βαρδιάμπασης Κωνσταντίνος Δαγρές Γιάννης
Πρόεδρος ΦΣ Ρεθύμνου Β’ Αντιπρόεδρος ΠΦΣ – Ταμίας ΦΣΑ